Klappen en slaag van vader. Soms met het plankje en soms met de riem. Dat kreeg Jens Nieuwkoop als kind regelmatig te verduren. ‘Ontucht, mishandeling en seksueel misbruik kwamen dertig jaar geleden regelmatig voor’, vertelt Jens. ‘Velen waren ervan op de hoogte, maar niemand sprak er niet over. Dat deed je gewoon niet.’ Dat is iets wat Jens nooit zal vergeten. ‘Het is zo oneerlijk, dat deze mensen daar nooit voor gestraft zijn. Er is zelfs nooit enige vorm van erkenning of excuses geweest. Niet van de daders én niet van de leiding in de groep.’
Die jongen met dat korte haar Jens, die inmiddels 49 jaar is, is geboren in het Noorse Broederschap. ‘Mijn ouders waren zoekende. Ze wilden leven naar de regels van de Bijbel en de Noorse Broeders boden hun dat.’ Boden hun warmte, gelijkgestemdheid en een gevoel van saamhorigheid. ‘Toen zijn ze blijven plakken.’ Aan die warme deken zaten echter allemaal voorwaarden, die Jens in zijn jeugd mee moest dragen. ‘Mijn haar werd altijd kort geknipt, net in die periode dat lang haar in de mode was. Daarom werd ik gepest en was ik het buitenbeentje. Bovendien’, zegt Jens, zagen al m’n klasgenootjes dat wij als enige in de straat geen antenne op ons dak hadden, want televisie kijken was verboden.’ Tussen twee werelden ‘Natuurlijk er waren ook wel positieve dingen’, vertelt Jens. ‘Er werd heel veel voor de kinderen georganiseerd en m’n ouders hadden meestal wel het goede met m voor.’ Maar vanaf twaalf jaar wist Jens het zeker: dit is het niet. Jens twijfelde aan het bestaan van de God, waarover ze in de samenkomsten elke dag spraken. ‘Ik ben nooit overtuigd geweest en droeg altijd een twijfel in me mee.’ Dit leidde ertoe dat Jens niet meer goed wist wat zijn plek was. ‘Ik hoorde niet bij de groep, maar ook niet bij de buitenwereld.’ Alleen in een vreemde stad Toen Jens 19 jaar was, werd er aan die twijfel abrupt een einde gemaakt. ‘Ik ging op kamers wonen in een grote stad, waar ik een studie ging volgen.’ Op deze manier werd de keuze om afscheid te nemen van de Noorse Broeders eigenlijk voor Jens gemaakt. ‘Maar dan? Ineens heb je alle vrijheid, je bent helemaal alleen, zonder de mensen waar je altijd mee geleefd hebt, in een onbekende stad. Nee, dat was niet makkelijk.’ De wereld aan je voeten Maar tegelijk was Jens bevrijd van de verstikking, de saaie samenkomsten en de vele, vaak stilzwijgende, regels. ‘Het was een hele overgang en na verloop van tijd ging ik al die vrijheid juist als heel positief ervaren’, vertelt Jens. ‘Mijn wereldje was altijd zo bekrompen geweest, zo saai en zo beperkt. Maar nu ging er een wereld open. Ik had ineens weer een keuze.’ Jens raakte veel vrienden kwijt, maar kreeg er de hele wereld voor terug. Einzelgänger met bindingsangst Inmiddels is het al 30 jaar geleden dat Jens afscheid nam van de Noorse Broeders. Jens heeft nooit definitief gebroken met zijn familie die achterbleef, maar bouwde wel een nieuw leven op. ‘Ik ben altijd optimistisch gebleven en heb mijn verleden bij de Noorse Broeders inmiddels verwerkt’, vertelt Jens. ‘Maar dat verleden heeft wel in bepaalde mate invloed gehad op mijn karakter. Ik voel altijd een grote vrijheidsdrang. Daarnaast ben ik best wel een einzelgänger, als een soort antireactie op het groepsgebeuren’, vertelt Jens. ‘Ook heb ik wel wat moeite met relaties. Als iemand druk op mij legt of een bepaalde verwachting heeft, dan word ik bang. Dat vind ik moeilijk.’ Een grote geldmachine Volgens Jens zijn de Noorse Broeders de afgelopen 30 jaar wel heel erg veranderd. ‘De kern is nog hetzelfde, maar de buitenste schil is anders. Een schil van veel meer vrijheid, om de jeugd in de groep te houden. Daarnaast’, zegt Jens, ‘speelt geld tegenwoordig een ontzettend grote rol, terwijl dat vroeger juist werd verfoeid. ‘Leden worden op allemaal manier gepusht om zoveel mogelijk geld op te brengen voor de groep. Maar niemand weet precies waar dat heen gaat.’ Volgens Jens is het Noorse Broederschap niet meer dat fundamentalistische geloof uit Noorwegen, maar is het inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf dat goed draait en heel veel geld verdient. Rechtvaardiging Jens heeft nooit getwijfeld of hij de goede keuze heeft gemaakt om eruit te stappen. ‘Nooit voelde ik me een echte Noorse Broeder en ik heb altijd geweten dat ik een keer zou gaan.’ Jens vind het goed, dat de misstanden van vroeger nu onder de aandacht komen. Zo worden de daders van toen toch nog geconfronteerd met hun daden. Om de privacy te waarborgen is de naam van Jens Nieuwkoop gefingeerd. |
|
Ook interessant: